W dniu 29 kwietnia, w którym przypada rocznica wyzwolenia obozu Dachau, obchodzimy w Kościele w Polsce Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej. Ustanowiony on został przez Episkopat Polski w 2002 roku dla upamiętnienia księży, którzy byli ofiarami systemów totalitarnych, szczególnie nazizmu i komunizmu.
W obozie Dachau niemieccy naziści zamordowali 868 duchownych, spośród 1773 więzionych tam polskich księży i biskupów. W czasie II wojny światowej z rąk niemieckiego i sowieckiego okupanta zginęło prawie trzy tysiące polskich duchownych.
Główne obchody Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego odbędą się 28 i 29 kwietnia 2020 r. w Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. We wtorek, 28 kwietnia, o godz. 19.00 w Kaplicy Wdzięczności i Męczeństwa odprawiona zostanie Msza św. w intencji jej fundatorów, a 29 kwietnia o godz. 12.00 rozpocznie się uroczysta Eucharystia pod przewodnictwem arcybiskupa seniora archidiecezji wrocławskiej Mariana Gołębiewskiego.
Obchody w Kaliszu są kontynuacją corocznego dziękczynienia księży – więźniów Dachau za wyzwolenie obozu w 1945 roku. W obawie przed likwidacją obozu, zawierzyli się oni św. Józefowi i ślubowali, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować co roku do kościoła św. Józefa w Kaliszu. Obóz został wyzwolony 29 kwietnia 1945 r. Ocaleni księża z Polski do końca życia wypełniali złożone przyrzeczenie i pielgrzymowali do Kalisza, dziękując za ocalenie. Ostatni z nich, ks. Leon Stępniak, zmarł w 2013 r.
W tym roku uroczystości będą połączone z 50. rocznicą utworzenia Kaplicy Wdzięczności i Męczeństwa, która powstała jako dziękczynienie za wyzwolenie obozu Dachau. Poprzedzi ją słowo wprowadzające w obchody. Po Mszy św. nastąpi poświęcenie Kaplicy i Muzeum Księży Dachauowczyków po zakończonych niedawno pracach remontowo-konserwatorskich.
Dachau było głównym obozem dla duchownych katolickich, protestanckich i prawosławnych. Wśród ok. 3 tys. uwięzionych zakonników, diakonów, księży i biskupów katolickich 1773 pochodziło z Polski. 868 duchownych zostało zamęczonych w obozie, najwięcej z terenów diecezji poznańskiej (147), włocławskiej (144) i łódzkiej (112). Spośród blisko 600 zakonników największą grupę ofiar stanowili jezuici, misjonarze i salezjanie.
W obozie w Dachau poniosło śmierć 18 kapłanów diecezji lubelskiej, w tym błogosławiony Władysław Goral, biskup pomocniczy diecezji lubelskiej.
- BIERZYŃSKI Józef – proboszcz w Suchowoli
- BRYŁOWSKI Jan – proboszcz w Wożuczynie
- CHMIELEWSKI Józef – wikariusz w Biłgoraju
- CHRÓŚCICKI Leon – proboszcz w Starym Zamościu
- CIEŚLIK Stanisław – prefekt w Chełmie
- GAJEWSKI Edward – proboszcz w Chodywańcach
- bł. GOSTYŃSKI Kazimierz – rektor kościoła powizytkowskiego w Lublinie
- KOSTRZEWA Mikołaj – proboszcz w Majdanie Starym
- MICHALEWSKI Jan – skarbnik kurii
- bł. MYSAKOWSKI Stanisław – wikariusz w katedrze
- OCHALSKI Zdzisław – kanclerz kurii
- ORZEŁ Jan – wikariusz w Tomaszowie Lubelskim
- POBOŻNY Jan – prof. Wyższego Seminarium Duchownego
- SAMOLEJ Jan – prefekt w Biłgoraju
- SUROWSKI Dominik – prefekt w Chełmie
- SZABELSKI Edward – kapelan Wojska Polskiego
- WIELGOSZ Ludwik – proboszcz w Goraju
- bł. ZAWISTOWSKI Antoni – prof. Wyższego Seminarium Duchownego
Zobacz także:
Komunikat biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka
Księga Martyrologium przygotowana przez kleryków tarnowskiego WSD
Wspomnienia z Dachau
Zdjęcia z Ogólnopolskiej Pielgrzymki Duchowieństwa do Dachau w 2015 roku
