Wydział Duszpasterski
jest powołany do wspierania Pasterza archidiecezji w działaniach duszpasterskich. Koordynuje on prace związane z realizacją programu duszpasterskiego w archidiecezji.
W struktury Wydziału wchodzi Archidiecezjalna Komisja do spraw Duszpasterstwa Ogólnego z następującymi referatami spraw duszpasterskich: akademickich, pracowników nauki, bankowców, chorych, dzieci, ekumenicznych, energetyków, elektryków i elektroników, głuchoniemych i niedosłyszących, harcerzy, honorowych dawców krwi, kolejarzy, kultury chrześcijańskiej i środków przekazu, liturgicznych, liturgicznej służby ołtarza, maryjnych, ludzi pracy, misyjnych, młodzieży, nauczycieli, niepełnosprawnych, niewidomych, ochrony środowiska, policji, powołań, pielgrzymkowych, prawników, pracowników pomocy społecznej, pracowników wodociągów, kanalizacji i gospodarki komunalnej, rekolekcyjnych, rodzin, rolników, rzemieślników, służby zdrowia, sportu i turystyki, straży pożarnej, środowisk twórczych, trzeźwości, anonimowych alkoholików, osób w związkach niesakramentalnych, uzależnionych, zakładów karnych i aresztów śledczych oraz kapelami następujących ruchów i stowarzyszeń: ?Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej?, ?Katolickich Wszechnic Ludowych?, ?Legionu Maryi?, ?Odnowy w Duchu Świętym?, ?Rodzin Nazaretańskich?, ?Rodziny Katyńskiej?, Ruchu ?Maitri?, Ruchu ?Światło-Życie?, Ruchu ?Wiara i Światło?, ?Sodalicji Mariańskiej?, ?Unii Apostolstwa Kleru?.
Ponadto Wydział koordynuje pracę Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego, Centrum Duszpasterstwa Młodzieży, Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin wraz ze Studium Życia Rodzinnego, Centrum Misyjnego. /źródło: Ad Limina 2013/
Wydział Duszpasterstwa podejmuje:
– dyżury w Kurii codziennie od pon do pt. w godzinach 9-14
– rozpowszechnianie do parafii listów pasterskich i komunikatów wskazanych przez Pasterza archidiecezji
– dystrybucję materiałów duszpasterskich
– opracowywanie kalendarium duszpasterskiego
– prowadzenie dzieł wskazanych przez Pasterza archidiecezji: Orszak Trzech Króli, Via Lucis, Noc konfesjonałów
– prowadzenie serwisów medialnych o charakterze duszpasterskim /dla duchownych i świeckich/ strony www. itp.
Ponadto przygotowuje propozycje w zakresie nowych działań pastoralnych. Są to:
– ewangelizacja akademików w Lublinie
– spotkania ewangelizacyjne a nie kursy dla narzeczonych
– biuletyn elektroniczny dla świeckich
– studio internetowe, relacje z katedry do sieci www.
– Obraz MB Latyczowskiej ? program peregrynacji po kościołach 15 września ? 4 października 2014 r.
– Eucharystyczny Ruch Młodych ? zaproszenia dla parafii
– synod pastoralny w 30 rocznicę poprzedniego /1985/
– Kongres o Miłosierdziu Bożym
– Kongres Różańcowy
– Kongres Rad Duszpasterskich arch. lubelskiej
– Ekumeniczna Pielgrzymka piesza śladami św. Brata Alberta w 100 rocznicę śmierci Świętego Lublin – Lwów /gdyby Zamość zrezygnoawał/ Zaproszenia do 270 parafii w Polsce noszących jego wezwanie.
Z kalendarium duszpasterskiego 2014:
28-29 sierpnia – Duszpasterskie Wykłady Akademickie
15 listopada (sobota) – dzień skupienia dla kapłanów w regionach duszpasterskich
4 grudnia (czwartek po I Niedzieli Adwentu) – adoracja kapłańska w katedrze, godz. 20.
3- 7 lipca – rekolekcje dla katechetów, Dom Spotkania, Dąbrowica, godz. 10.
3 lipca ? uroczystości Matki Bożej katedralnej w Lublinie
15 lipca ? VI Pielgrzymka Rowerowa na Jasną Górę
28 lipca (poniedziałek), godz. 10.00-16.00, Katedra: Dzień Wspólnoty Oazy Wielkiej ?Gilead?
3 sierpnia ? Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę, msza św. na placu katedralnym o godz. 8:30
23 sierpnia (sobota), Garbów: II Spotkanie Młodych Archidiecezji Lubelskiej
30 sierpnia (sobota), godz. 9.30-15., Wąwolnica: pielgrzymka dziękczynna Ruchu Światło-Życie ? podsumowanie oaz wakacyjnych
Perspektywy pastoralne i inne wydarzenia w Polsce i w arch. Lubelskiej /ujęcie kalendaryczne/:
Rok 2014
300 lecie Seminarium Duchownego w Lublinie
40 rocznica śmierci bp. Piotra Kałwy /+1974/, msza ś1). w katedzre o godz. 19
22 lipca – 70 rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego na Majdanku w Lublinie
Rok 2015
250 rocznica koronacji obrazu MB Chełmskiej /1765 – otrzymano papieskie pozwolenie na koronację/
Rok 2016
Inne:
1050 lecie Chrztu Polski
Światowy Dzień Młodzieży
Konsekracja Świątyni Opatrzności
Rok 2017
400 lecie miasta Lublin
Konferencja Episkopatu Polski w Lublinie ?
Rok 2018
100 rocznica KUL
Rok 2019
600 – lecie powstania kościoła pw. św. Ducha w Lublinie
450 ? lecie erygowania parafii pw. Św. Mikołaja w Lublinie
Zakończenie rekolekcji ewangelizacyjnych w arch. lubelskiej
Program pastoralny 2014-2017 – wprowadzenie
Troska o rodziny, zwłaszcza towarzyszenie duszpasterskie rodzinom rozbitym, katecheza, która powinna kształtować osobistą relację z Bogiem, dobra formacja ludzka i duchowa seminarzystów, troska o powołania zakonne i ludzi ubogich ? takie zadania dla Kościoła w Polsce postawił przed biskupami papież Franciszek. /www.episkopat.pl/
- Tradycyjnie w I Niedzielę Adwentu, czyli 1 grudnia br. rozpoczniemy nowy rok duszpasterski. Zacznie się realizacja nowego cyklu programu duszpasterskiego obejmującego lata 2013-2017. Cykl ten został zaaprobowany przez KEP. Opatrzono go hasłem: ?Przez Chrystusa, z Chrystusem, w Chrystusie, przez wiarę i chrzest do świadectwa?.
Obecnie podejmowany program duszpasterski będzie miał jako główny cel ożywienie i pogłębienie duchowości chrzcielnej wiernych.
Pierwszy rok 2013/2014 programu ma hasło: ?Wierzę w Syna Bożego?. Tak ujęte hasło nawiązuje do głównych założeń kończącego się Roku Wiary, który ? wedle słów Benedykta XVI ? był zaproszeniem wszystkich chrześcijan ?do autentycznego i nowego nawrócenia do Pana, jedynego Zbawiciela świata? (Benedykt XVI, Porta Fidei, n. 6). Takie nawrócenie możliwe jest tylko wówczas, gdy człowiek uwierzy, że Jezus Chrystus ? jedyny Zbawiciel Świata ? jest Synem Bożym.
Obecnie akcent zostanie położony na kerygmacie, czyli na zbawczym przesłaniu zawartym w Biblii, głoszącym obietnicę zbawienia dokonanego przez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Świadome przyjęcie tej obietnicy domaga się ze strony uczniów Jezusa pogłębionej wiary i przemiany życia.
- W przeżywaniu nowego roku duszpasterskiego towarzyszyć nam będzie świeca jako symbol Chrystusa Światłości świata. Znak ten towarzyszy chrześcijaninowi od chwili przyjęcia sakramentu chrztu, to znaczy od momentu, w którym został włączony do społeczności wierzącej w prawdę, że Chrystus jest prawdziwym Synem Bożym, aż do przekroczenia progu wieczności, w której ujrzy Go ?twarzą w twarz? (1 Kor 13, 12).
Duszpasterskie priorytety w programie ogólnopolskim
- Ogólnopolski program duszpasterski na lata 2013/2014 wyznacza trzy następujące priorytety:
? propagowanie Biblii jako słowa Bożego, podkreślanie jej ważności w codziennym życiu chrześcijanina oraz pogłębianie jego duchowości w oparciu o lekturę Biblii;
? podjęcie preewangelizacji i głoszenie rekolekcji kerygmatycznych pomagających wiernym znalezienie swojego miejsca w różnych wspólnotach kościelnych;
? rozszerzenie i pogłębienie katechezy rodziców i chrzestnych przed chrztem dziecka.
a) Słowo Boże
- W Komentarzu do Księgi proroka Izajasza św. Hieronim napisał:
?Spełniam to, co mi zostało polecone, posłuszny przykazaniu Chrystusa mówiącego: ?Badajcie Pisma? oraz: ?Szukajcie, a znajdziecie?; bo nie chcę usłyszeć tego, co On powiedział Żydom: ?Jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej?. Apostoł Paweł napisał, że Chrystus jest mocą i mądrością Bożą; otóż ten, kto nie zna Pisma, nie zna mocy i mądrości Bożej. A zatem nieznajomość Pisma jest nieznajomością Chrystusa?. (Liturgia Godzin, tom IV: 30 września, str. 1226-1227).
Ważnym zadaniem w nowym roku duszpasterskim będzie pogłębienie znajomości Pisma Świętego przez wiernych. Skuteczną pomocą w tym względzie może być:
? głoszenie homilii posiadających przede wszystkim charakter kerygmatyczny;
? wspólne czytanie i medytacja Pisma Świętego organizowana dla kapłanów w dekanatach (np. w ramach dnia skupienia) lub w parafiach, w których pracuje większa liczba księży;
? zorganizowanie w parafiach skupień biblijnych w okresie Adwentu, Wielkiego Postu (oczywiście niezależnie od rekolekcji) lub comiesięcznych, jeśli będzie to możliwe;
? przywrócenie w parafiach, zwłaszcza miejskich, nabożeństwa zwanego ?Godzina Biblijna?;
? powoływanie kręgów biblijnych w tych parafiach, w których do tej pory takowych nie ma, a także w rozmaitych duszpasterstwach ogólnodiecezjalnych, np. nauczycieli i wychowawców, osób niepełnosprawnych, itp.;
? wprowadzenie do programu regularnych spotkań formacyjnych wszystkich zespołów i grup parafialnych wspólnej lektury wybranego fragmentu Pisma Świętego, a następnie krótka jego medytacja, zakończona konkretnym postanowieniem, jak poznanym Słowem Bożym żyć na co dzień;
? zachęcania wiernych do codziennej lektury Pisma Świętego;
? wyjaśnianie w homiliach istoty liturgii Słowa Bożego, jak chrześcijanin powinien uczestniczyć w tej Liturgii;
? zachęcanie dzieci i młodzieży do brania udziału w do tej pory proponowanych olimpiadach i konkursach o tematyce religijnej, a także organizowanie innych konkursów wiedzy o Biblii na różnych szczeblach edukacji szkolnej, a także dla dziecięcych i młodzieżowych grup parafialnych lub w ramach przygotowania w parafiach młodzieży do przyjęcia sakramentu bierzmowania.
b) Preewangelizacja
- Najczęściej rozumie się preewangelizację jako dawanie świadectwa prawdziwie chrześcijańskiego życia, które skłania człowieka do stawiania sobie fundamentalnych pytań na temat wiary i życia. Istotnym celem preewangelizacji jest doprowadzenie człowieka do żywego zainteresowania Bogiem i chrześcijaństwem.
Wprawdzie ?Dekret o działalności misyjnej Kościoła? Soboru Watykańskiego II nie posługuje się tym terminem, jednakże można w nr 11 i 12 tego dokumentu odczytać cztery istotne elementy preewangelizacji: obecność w świecie, świadectwo chrześcijańskiego życia, dialog z ludźmi dobrej woli i służba potrzebującym.
Jednym z najważniejszych etapów preewangelizacji jest odpowiedź na pytanie: kim jest dla mnie Jezus Chrystus? Św. Augustyn pouczał: ?Jeśli Bóg jest na pierwszym miejscu w twoim życiu, to wszystko jest na właściwym miejscu, ale jeśli Bóg nie jest na pierwszym miejscu w twoim systemie wartości, to w twoim życiu jest bałagan?. Kiedy chrześcijanin prawdziwie uwierzy, że Chrystus jest Synem Bożym, wówczas umieści Go na pierwszym miejscu w swoim życiu, Jego nauka będzie najważniejszym punktem odniesienia w podejmowanych decyzjach i systemie wartości, jakimi będzie się kierował w swoim codziennym postępowaniu.
Chrześcijanin, który otworzył się na Dobrą Nowinę o zbawieniu dokonanym przez Chrystusa, będzie zdolny do dawania świadectwa o swojej wierze tam, gdzie jest obecny z racji swojej pracy, sytuacji życiowej, będzie bardziej otwarty na dialog z innymi na temat wiary i życia moralnego i bardziej wrażliwy na osoby znajdujące się w różnych potrzebach materialnych i duchowych.
Ten cel można osiągnąć przez przeprowadzenie w parafii rekolekcji kerygmatycznych, które mogą stać się pogłębieniem, a dla niektórych będą początkiem żywej wiary. Jednym z owoców takich rekolekcji może być włączenie się parafian do zespołów i grup istniejących w parafii, lub powołanie nowych.
c) Katecheza przed chrztem dziecka i katecheza dla dorosłych
- Właściwym miejscem duszpasterstwa katechetycznego jest parafia. Nie można zatem ograniczyć się do organizowania katechezy w szkołach istniejących na jej terenie. Trzeba zatroszczyć się o to, aby w każdej parafii, poza katechezą przed chrztem dziecka, były różne formy katechezy sakramentalnej (np. przed I Komunią Świętą, bierzmowaniem) i katechezy dla dorosłych.
W ramach katechezy dla rodziców i chrzestnych przed chrztem dziecka należy:
? przypominać rodzicom, którzy zawarli sakrament małżeństwa, ich odpowiedź na pytanie duchownego, który błogosławił ich związek: Czy chcecie przyjąć i po katolicku wychować potomstwo, którym was Bóg obdarzy?
? uświadomić, że była to wspólna odpowiedź i wspólne zobowiązanie obojga stron, a zatem wychowanie dzieci w wierze jest ich wspólną misją, od której żadna ze stron i z żadnego powodu nie może się uchylać;
? pouczyć, że rodzice są pierwszymi i najważniejszymi katechetami i wychowawcami swoich dzieci ? inne osoby: krewni, nauczyciele czy katecheci ? mogą jedynie ich wspierać w katolickim wychowaniu potomstwa;
? wyjaśnić, że najlepszą metodą skutecznego wychowania religijno-moralnego jest własny przykład rodziców, w myśl zasady, którą w większości przypadków potwierdza doświadczenie życiowe: jacy rodzice, takie dzieci, jaka wiara rodziców ? taka wiara dzieci;
? przypominać rodzicom, że ich osobista i wspólna modlitwa, uczestnictwo w niedzielnej i świątecznej Mszy św., jest nieodzowne do tego, aby mogli właściwie wypełnić swoje powołanie;
? zachęcić rodziców do otwartości na dar życia, uświadamiając ich o poważnym zagrożeniu bytu naszego narodu z powodu katastroficznej sytuacji demograficznej Polski i że postawa otwartości w tym względzie nie może być przede wszystkim uwarunkowana względami ekonomicznymi, ale jest owocem prawdziwej miłości macierzyńskiej i ojcowskiej;
? przypomnieć chrzestnym, dlaczego zostali dopuszczeni przez Kościół do pełnienia tej funkcji i zachęcić ich, aby w duchu wiary, a nie czysto po świecku traktowali tę funkcję, aby przy różnych okazjach nie tylko obdarowywali chrześniaków darami materialnymi, ale przede wszystkim duchowymi: modlitwą, Mszą św. zamówioną w ich intencji, Komunią św. przyjętą z myślą o nich.
Ważnym zadaniem duszpasterskim jest także prowadzenie w parafiach katechezy dla dorosłych. Pomocą może służyć Katechizm Kościoła Katolickiego, zwłaszcza część zatytułowana: ?Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego? (422-682).
Duszpasterskie priorytety dla kościoła w archidiecezji lubelskiej
Podstawowym celem obecnego programu duszpasterskiego jest wskazanie konkretnych działań, które pomogą wiernym przyjąć na nowo i ożywić osobistą wiarę w Syna Bożego, zapoczątkowaną i zakorzenioną w łasce chrztu świętego, zaangażować się w życie wspólnoty kościelnej (np. parafii) i odważnie dawać świadectwo o swej wierze w codziennym życiu.
Opracowując program duszpasterski wzięto m.in. pod uwagę następujące okoliczności:
– 300 lecie powstanie Seminarium Duchownego w Lublinie
– Kongres Ruchów i Stowarzyszeń Archidiecezji Lubelskiej
– rekolekcje ewangelizacyjne ?Źródło?
– rekolekcje ewangelizacyjne prowadzone w 15 parafiach przez wspólnoty
neokatechumenalne
– ogólnopolskie spotkanie ministrantów i lektorów w Lublinie
– nabożeństwa pasyjne ? drogi krzyżowe
? przygotowanie do kanonizacji bł. Jana Pawła II, która się odbędzie w Niedzielę Miłosierdzia 27 kwietnia przyszłego roku
? dziękczynienie za kanonizację Papieży Jana XXIII i Jana Pawła II
– Iskra Kanonizacyjna z Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie
– Dzień Świętości Życia
– Niedziela Palmowa i Światowy Dzień Młodzieży
– Via Lucis
– spotkanie Dużych Rodzin w Lublinie /czerwiec 2014/ w ramach przygotowań do synody Biskupów o Rodzinie w Rzymie
– Boże Ciało i Koncert Chwały
– uroczystości maryjne w katedrze lubelskiej
– pielgrzymka piesza na Jasną Górę
– uroczystości odpustowe w sanktuariach maryjnych w Wąwolnicy i w Chełmie
– lokalne pielgrzymki do sanktuariów maryjnych
– pielgrzymki maturzystów na Jasną Górę
– kongresy różańcowy
Formacja intelektualna
– Uniwersytet Otwarty
– Szkoła Słowa Bożego
– Duszpasterskie Wykłady Akademickie
Z formacji duchowej
– Szkoła Formacji Duchowej /lectio divina/
– Dni modlitw o świętość /uświęcenie kapłanów /12 czerwca i 15 listopada 2014/
– listy pasterskie Metropolity Lubelskiego na Adwent i Wielki Post
– Adoracja kapłańska w katedrze lubelskiej / Wielki Post i Adwent/
Ponadto:
– rozpoczęcie przygotowań do obchodów 1050. rocznicy chrztu Polski w 2016 r.,
? rozpoczęcie przygotowań do Światowych Dni Młodzieży w Krakowie pod koniec lipca 2016 r. i ew. pielgrzymki papieża Franciszka do Polski.
– modlitewne i materialne wspieranie Ukraińców w kontekście niedawnych dramatycznych wydarzeń /na poziomie Archidiecezji i Caritas/
– klucze do Rzymu
W programie duszpasterskim uwzględniono priorytety:
a) Troska o małżeństwo i rodzinę
- Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej ?Familiaris consortio? nauczał: ?Przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę? (n. 84). Nawiązując do tych słów, Papież Benedykt XVI przypomniał: ?Rodzina oparta na małżeństwie jest ?dziedzictwem ludzkości?, fundamentalną instytucją społeczną; jest podstawową komórką i filarem społeczeństwa ? dotyczy to zarówno wierzących, jak i niewierzących. Jest rzeczywistością, którą wszystkie państwa winny cenić jak najwyżej? (Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Rady ds. Rodziny, wygłoszone 15 maja 2006 r.).
Stąd patronat nad spotkaniem Związku Dużych Rodzin w Lublinie, Marsz Życia w maju br.
Z tym łączy się należyte przygotowanie nupturientów do zawarcia sakramentalnego związku małżeńskiego. Wymaga ono bardziej ewangelizacji niż kursów, katechezy swoistego rodzaju katechumenatu bardziej niż spotkań. Katecheza ta ? zwłaszcza przeprowadzona w pełnym wymiarze godzin ? stanowi nie tylko okazję do tego, aby w świetle nauki Chrystusa nupturienci pogłębili swoją wiedzę o małżeństwie i rodzinie, ale także zostali przygotowani do wspólnotowego życia w rodzinie, do odpowiedzialności i współpracy, do kształtowania moralnych oraz religijno-społecznych postaw.
Poważnym wyzwaniem dla duszpasterzy są coraz liczniejsze ? niestety ? związki partnerskie, w których żyją katolicy oraz zamęt wywołany gender z odcieniem kulturowego rozpoznawania swojej kobiecości lub męskości. Należy zatem w katechezie, w homiliach i spotkaniach duszpasterskich z parafianami podejmować tę problematykę w sposób wyważony co do słów, ale jasny i zdecydowany co do meritum sprawy. Ważnym w tym względzie jest właściwe wychowanie w rodzinie katolickiej, od którego tak wiele zależy, jeśli chodzi o postawy i wybory moralne dzieci.
Wielkie zagrożenie dla należytego rozumienia rodziny, macierzyństwa i ojcostwa stanowi ideologia gender, którą otwarcie lub skrycie aprobują i promują pewne grupy społeczne, partie polityczne i instytucje państwowe. Wobec powyższego duszpasterze i katecheci powinni uświadamiać młodzież i dorosłych katolików o tych zagrożeniach i zachęcać rodziców do tego, aby interesowali się, jaki model wychowania seksualnego proponują szkoły, do których uczęszczają ich dzieci, a w razie potrzeby, aby stanowczo wyrażali swój protest przeciw wychowywaniu dzieci niezgodnym z ich przekonaniami.
Skuteczne wsparcie dla rodziców w należytym wypełnianiu ich powołania stanowią katolickie media. Media te nie tylko mogą przyczynić się do lepszego poznania wiary katolickiej, ale mogą rodzicom służyć pomocą i radą w rozwiązywaniu problemów pojawiających się zarówno w relacjach ze współmałżonkiem, a także w ich relacjach z dziećmi.
Ważną pomoc w pogłębianiu, odnawianiu, a niekiedy także odbudowywaniu miłości małżeńskiej mogą stanowić rekolekcje organizowane przez Ruch ?Spotkania Małżeńskie? działający na terenie naszej archidiecezji.
Ważnym środkiem wzmacniającym więzi rodzinne jest wspólna modlitwa, choćby w niedzielę i święta kościelne. Należy zachęcać rodziców do wspólnej z dziećmi lektury fragmentu Ewangelii, np. z najbliższej niedzieli czy święta. Ważny jest także wspólny wybór godnego miejsca, w którym będzie umiejscowiona księga Pisma Świętego.
Należy zachęcać rodziców, aby dyskretnie czuwali nad tym, w jaki sposób ich dzieci korzystają z Internetu, gier komputerowych i telefonów komórkowych. W ten sposób będą mogli w porę przeciwdziałać zagrożeniom płynącym z tych urządzeń dla właściwego kształtowania ich osobowości i postaw.
Mając na uwadze fakt, że w społeczeństwie polskim przybywa ludzi w podeszłym wieku, należy w ramach katechezy, w homiliach, podczas rekolekcji i misji ukazywać starość jako wartościowy i społecznie ważny okres życia. Tej grupie wiernych można proponować różne formy duszpasterstwa (np. utworzyć parafialną świetlicę dziennego pobytu) i zachęcać ich do zaangażowania na rzecz osób samotnych i chorych.
b) Troska o należyte świętowanie Dnia Pańskiego
- ?Kościół żyje dzięki Eucharystii? ? to pierwsze słowa encykliki bł. Jana Pawła II opublikowanej 17 kwietnia 2003 r. Ten Papież dnia 13 czerwca 1987 r. podczas niezapomnianej wizyty w Łodzi nauczał: ?Człowiek potrzebuje pokarmu i napoju, aby mógł żyć. Potrzebuje pokarmu i napoju ludzkie ciało, organizm, aby mógł żyć, rosnąć, rozwijać się, pracować. Jest to pokarm życia doczesnego, przemijającego, które kończy się śmiercią. Potrzebuje też pokarmu i napoju ludzka dusza, aby mogła wytrwać w wędrówce do życia wiecznego. Człowiek potrzebuje Eucharystii, aby mógł żyć na wieki tym życiem, które jest z Boga samego?.
W świetle tych papieskich wypowiedzi, wszyscy duszpasterze i wierni świeccy, którzy żyją dzięki Eucharystii, powinni szczerze przejąć się opublikowanymi wynikami badań przeprowadzonych w 2012 roku przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, z których wynika, że archidiecezja lubelska zajmuje przedostatnie miejsce w Polsce pod względem liczby dominicantes ? 27,6 proc. Nie zrażając się faktem, że mimo wielu podejmowanych w przeszłości działań duszpasterskich, stan w tym względzie radykalnie się nie poprawił, należy w dalszym ciągu rozwijać apostolstwo na rzecz chrześcijańskiego przeżywania dnia Pańskiego. W tym apostolstwie winny czynnie uczestniczyć m.in. wszystkie stowarzyszenia i ruchy działające na terenie naszej archidiecezji.
W homiliach, a także w ramach katechezy szkolnej i parafialnej dla dorosłych trzeba wyraźnie pouczać o tym, jak poważne skutki dla osobistej wiary, a także dla wspólnoty rodzinnej niesie ze sobą notoryczne zaniedbywanie obowiązku godnego przeżywania niedzieli i świąt kościelnych. Trzeba również uświadamiać wiernym, że robienie w niedzielę niekoniecznych zakupów na bazarach i w supermarketach jest poważnym naruszeniem III przykazania Dekalogu: ?Pamiętaj, abyś dzień święty święcił?. Należy też wiernych pouczać, że chodzenie w dzień Pański na zakupy do supermarketów jest przejawem braku miłości do bliźniego, który ? bardzo często wbrew swojej woli ? musi tego dnia pracować, gdyż tego domaga się od niego pracodawca, dla którego bardziej liczy się zysk, niż człowiek.
Właściwe przeżywanie Mszy św. zależy w dużym stopniu od rozumienia przez wiernych jej istoty, znaczenia poszczególnych jej części oraz sensu znaków i gestów wykonywanych w czasie jej sprawowania. Jedną z form uświadamiania wiernym istoty poszczególnych elementów celebracji Eucharystii może być tzw. katecheza liturgiczna. Począwszy od I Niedzieli Adwentu, podczas każdej Mszy św. należy do homilii lub kazania dołączyć taką katechezę. Pomocą w tym względzie będą materiały opracowane przez specjalnie powołany zespół kapłanów naszej archidiecezji.
c) Troska o katolickie wychowanie dzieci i młodzieży
- Pośród wielu wyzwań, które należy bezzwłocznie podjąć, jedno z najważniejszych dotyczy takiego wychowania dzieci i młodzieży, aby nie lękały się podejmować zobowiązania na całe życie, po dokładnym rozeznaniu, jakim powołaniem Chrystus je obdarował. Bł. Jan Paweł II w promulgowanej w 1992 r. Posynodalnej adhortacji apostolskiej ?Pastores dabo vobis? stwierdzał, że kryzys odpowiedzi ze strony człowieka na łaskę powołania rodzi się z kryzysu wiary ?ma głębokie korzenie w środowisku kulturowym oraz w mentalności i w życiu chrześcijan? (n. 35). Stąd wynika ? zdaniem Jana Pawła II ? konieczność odbudowy ?mentalności chrześcijańskiej?, zrodzonej i podtrzymywanej przez wiarę. Mentalność tę można odbudowywać m.in. przez wytrwałe ukazywanie młodym ludziom ? na katechezie i w czasie innych spotkań formacyjno-duszpasterskich ? prawdziwego oblicza ?Boga Ojca, który w osobie Jezusa Chrystusa wzywa każdego z nas?, oraz prawdziwe znaczenie ludzkiej wolności jako podstawy i mocy odpowiedzialnego daru z samego siebie. Zostaną w ten sposób stworzone niezbędne warunki do tego, aby każde powołanie było rozumiane w całej jego prawdzie, miłowane w jego pięknie oraz przeżywane w duchu całkowitego oddania i głębokiej radości (tam). Wiadomo, że odbudowanie ?mentalności chrześcijańskiej? jest procesem trudnym i długotrwałym, tym nie mniej jest koniecznym i niecierpiącym zwłoki.
- Sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński w jednym ze swoich przemówień ostrzegał: ?Bezmyślność, bezideowość, pustka bez wizji, młodzież bez ambicji, bez poczucia związku z potężną, jakże niekiedy bolesną, lecz zaszczytną historią, która składa się bardziej z ofiar i poświęceń aniżeli z chwały ? to nie tylko tragedia osobista człowieka, ale tragedia Narodu!?. Z niepokojem zauważamy, że w wielu rodzinach katolickich i szkołach publicznych nie docenia się znaczenia wychowania patriotycznego. Wobec powyższego należy podjąć następujące duszpasterskie przedsięwzięcia, aby usuwać ten poważny brak w wychowaniu młodego pokolenia:
? organizować we wszystkich parafiach uroczystości religijno-patriotyczne np. 1 sierpnia (wybuch Powstania Warszawskiego), 1 września (początek II wojny światowej), 17 września (agresja Związku Radzieckiego na Polskę), 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości), w rocznice ważnych wydarzeń historycznych itp.;
? zachęcać rodziców, aby wychowywali dzieci w duchu miłości do Ojczyzny;
? zachęcać katechetów i rodziców, aby w szkolnym programie wychowawczym znalazł się zapis o wychowaniu patriotycznym, nie jako martwy przepis, ale jako norma wprowadzana w czyn.
- Ważnym elementem katolickiej edukacji dzieci i młodzieży jest jej wychowanie do wolności od nałogów (narkomanii, nikotynizmu, alkoholizmu i erotyzmu). Bez niej chrześcijanin nie będzie zdolny do żywej wiary i do składania chrześcijańskiego świadectwa. Dlatego należy zachęcać dzieci przygotowujące się do I Komunii Świętej i młodzież przed przyjęciem sakramentu bierzmowania do podejmowania stosowanych postanowień, zgodnych z ich wiekiem.
d) Troska o ubogich
- Większość miast i wiosek naszej archidiecezji wyludnia się m.in. dlatego, że ? zwłaszcza ludzie młodzi ? wyjeżdżają za granicę w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życiowych. Społeczeństwo naszej archidiecezji ubożeje, w dużych miastach przybywa enklaw biedy, coraz więcej dzieci w wieku szkolnym jest niedożywionych, gdyż w domach na wszystko brakuje pieniędzy. W enklawach biedy narastają zjawiska patologiczne. Coraz częściej z łódzkich mediów dowiadujemy się o tragediach małych dzieci, które stają się ofiarami przemocy ze strony matek i innych osób żyjących w patologicznych związkach. Wobec tych zjawisk nie wolno nam przejść obojętnie. Konkretnym przejawem naszej troski o ubogich jest powoływanie ? tam gdzie jeszcze ich nie ma ? szkolnych i parafialnych kół oraz zespołów charytatywnych.
Ponadto zarówno w homiliach, jak i w trakcie katechezy trzeba uwrażliwiać wiernych na potrzeby innych przez pielęgnowanie i rozwijanie w sobie ?wyobraźni miłosierdzia?, do czego zachęcał nas bł. Jan Paweł II i ?sekretarka Bożego Miłosierdzia? ? św. Faustyna, patronka Łodzi.
Świadectwo troski o ubogich winni składać wszyscy kapłani, a przede wszystkim ci, którzy na mocy prawa diecezjalnego zobowiązani są do przeznaczania części swojej pensji na cele charytatywne.
Ważnym kierunkiem pracy charytatywnej powinno być budzenie u wiernych (zwłaszcza tych, którzy należą do różnego szczebla władz lokalnych) wrażliwości na potrzeby osób chorych i samotnych mieszkających w najbliższym otoczeniu, osiedlu, dzielnicy.
Zaangażowanie na rzecz pomocy ubogim należy także proponować ludziom młodym, zgodnie z hasłem, jakie na Światowy Dzień Młodzieży w 2014 r. wyznaczył Papież Franciszek: ?Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie? (Mt 5,3). Konkretna pomoc ubogim może być świadczona za pośrednictwem szkolnych kół caritas.
e) Troska o ożywienie wspólnot parafialnych
- ?Parafia jest wspólnotą eucharystyczną, wspólnotą wiary oraz wspólnotą organiczną, tzn. składa się z wyświęconych kapłanów i innych chrześcijan, i w której proboszcz, reprezentujący biskupa diecezji, jest hierarchicznym ogniwem łączącym z całym Kościołem partykularnym? (Jan Paweł II, Christifideles laici, n. 26).
Fundamentem istnienia i działania każdej wspólnoty parafialnej jest Eucharystia ? źródło i szczyt życia chrześcijańskiego. Jest zatem rzeczą niezbędną, aby wierni mieli częściej okazję do osobistej adoracji Najświętszego Sakramentu (poza pierwszą niedzielą miesiąca, np. w pierwsze piątki). Aby parafia stawała się coraz bardziej wspólnotą eucharystyczną, należy zadbać o to, aby w każdej z nich obchodzona była Oktawa Bożego Ciała.
Pełne uczestnictwo we Mszy św. pogłębia zjednoczenie człowieka z Chrystusem i przyczynia się do budowania wspólnoty z innymi. Dlatego duszpasterze powinni zatroszczyć się o to, aby wierni mogli przystąpić do sakramentu pokuty także poza czasem sprawowania liturgii (np. jeden dzień w tygodniu, przed lub po Mszy św. wieczornej).
W dokumencie ?Potrzeby i zadania nowej ewangelizacji na przełomie II i III Tysiąclecia Chrześcijaństwa? opracowanym przez II Polski Synod Plenarny znajduje się zalecenie, aby ?usilnie starać się o kształtowanie modelu parafii jako wspólnoty wspólnot? (n. 43).
Kościół parafialny winien być centrum życia religijno-liturgicznego wiernych mieszkających na określonym terytorium. Aby tak było, każda parafia nie może być jedynie dobrze zorganizowaną instytucją-urzędem, ale przede wszystkim żywą wspólnotą wspólnot, otwartą na ruchy i stowarzyszenia kościelne.
Pogłębieniu wiary parafian i ich relacji z Jezusem, a w konsekwencji ożywieniu wspólnoty parafialnej mogą służyć tzw. Oazy Modlitwy proponowane przez Ruch Światło-Życie. Propozycja ta jest adresowana do wszystkich, niezależnie od wieku i stanu. Utworzenie w parafii takiej Oazy należy uzgodnić z Diecezjalnym Moderatorem Ruchu.
Centralnym wydarzeniem życia parafii, oprócz odpustu, jest sprawowanie Triduum Paschalnego, w czasie którego wierni kontemplują główne wydarzenia historii zbawienia: mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Należy zachęcać wiernych, aby ? uczestnicząc w liturgii Triduum Paschalnego i odnawiając w Wigilię Paschalną przyrzeczenia chrzcielne ? umocnili się w wierze w Syna Bożego.
Bł. Jan Paweł II odwiedzając w 1997 r. parafię Świętej Królowej Jadwigi w Krakowie, powiedział: ?Życie parafii koncentruje się w wielu grupach, we wspólnotach modlitewnych, liturgicznych, charytatywnych, kulturalnych, sportowych. Każdy może w nich znaleźć miejsce dla rozszerzenia swoich zainteresowań, a także dla pogłębienia wiary. Ale wszystko, co dzieje się (w parafii), ma się dokonywać ?przy ołtarzach?, ma ku ołtarzowi prowadzić. Życie wspólnot działających w parafii ? zarówno tych związanych bezpośrednio z liturgią, katechezą czy modlitwą, jak też i tych, które promują kulturę czy sport ? jest prawdziwie owocne, budujące człowieka, gdy w ostatecznym rozrachunku przybliża go do Chrystusa?.
Ożywieniu wspólnot parafialnych może służyć ewangelizacja małżeństw sakramentalnych prowadzona w ramach rekolekcji adwentowych i wielkopostnych. Propozycja takich rekolekcji została przedłożona przez Parę diecezjalną Domowego Kościoła Archidiecezji Łódzkiej.
W każdej parafii szczególną grupą wiernych wymagających troski duszpasterskiej są chorzy. Cenne wsparcie kapłanom w tym względzie okazują nadzwyczajni szafarze Komunii św. Ich posługa przyczynia się także do aktywizacji obecności mężczyzn w parafii. Dlatego zachęca się proboszczów tych parafii, w których nie ma nadzwyczajnych szafarzy Komunii św., aby rozważyli potrzebę ich ustanowienia.
Jednym z ważnych sposobów ożywiania wspólnot parafialnych jest powoływanie w nich rad ekonomicznych i duszpasterskich.
rp
