Dlaczego i jak świętujemy niedzielę?

Niedziela i jej świętowanie należy do istoty życia chrześcijańskiego i sięga samych początków Kościoła. W pierwszych wiekach chrześcijanie świętowali niedzielę przez udział we Mszy św. i od IV wieku zaprzestanie wykonywania codziennie pracy.

Jednak w XIX wieku rozwój społeczeństwa industrialnego przyniósł znaczne zmiany w świętowaniu niedzieli. W XX wieku można już mówić o kryzysie jej świętowania. W XXI wieku coraz częściej niedzielę przeżywa się głównie jako dzień odpoczynku, handlu i rozrywki.

W związku z postępującą desakralizacją niedziel i świąt „Katechizm Kościoła katolickiego” zaleca, aby szanując wolność religijną i wspólne dobro wszystkich chrześcijanie domagali się „uznania niedziel i świąt kościelnych za ustawowe dni świąteczne”. Jednocześnie zobowiązuje wszystkich chrześcijan, aby dawali „widoczny przykład modlitwy, szacunku i radości”. Mają także „bronić swoich tradycji jako cennego wkładu w życie duchowe społeczności ludzkiej” (KKK 2188). Obowiązkiem zaś władzy publicznej jest czuwanie „nad zapewnieniem obywatelom czasu przeznaczonego na odpoczynek i oddawanie czci Bogu. Pracodawcy mają analogiczny obowiązek względem swoich pracowników” (KKK nr 2187).

Przypomina o tym wydana niedawno książka Dlaczego i jak świętujemy niedzielę?, która w zamierzeniu autora – ks. prof. Czesława Krakowiaka, nie jest przeznaczona tylko dla wiernych Kościoła katolickiego i należących do innych wyznań chrześcijańskich. Każdy człowiek z natury jest istotą świętującą (homo festivus) i często uczestniczy w różnych świętach, świeckich i religijnych. Dlatego ważne jest poznanie i zrozumienie znaczenie święta w życiu jednostki, społeczności i Kościoła (rozdział I).

W Kościele najważniejsze są święta ku czci Chrystusa (święta Pańskie), Matki Bożej i świętych oraz święto każdego tygodnia – niedziela, której punkt centralny stanowi celebracja Eucharystii. Niedziela jako tygodniowa Pascha chrześcijan jest dniem Chrystusa, dniem Kościoła i dniem chrześcijanina (rozdziały II-V).

Niedziela jest następnie uprzywilejowanym dniem przyjmowania sakramentów świętych koniecznych do podtrzymywania i rozwoju życia chrześcijańskiego (rozdział VI).

Dla tych, którzy bez własnej winy nie mogą uczestniczyć we Mszy św. w swojej wspólnocie (w parafii) lub w innym kościele, chrześcijańskie świętowanie niedzieli polega na udziale w liturgii słowa Bożego, w części Liturgii godzin (Jutrznia i Nieszpory) albo łączeniu się z celebracją Mszy św. transmitowanej przez radio, telewizję lub Internet (rozdział VII-VIII).

Zobowiązanie do świętowania niedzieli wynika najpierw z przykazania Bożego, następnie z przykazania kościelnego i z przyjęcia sakramentu chrztu wszczepiającego w Chrystusa i włączającego do Kościoła. Niedziela jako dzień wolny od pracy (z zasady) jest także dniem człowieka, jego fizycznego i duchowego odpoczynku i ma być dniem radości i solidarności (rozdział IX).